Arapça Özlü Sözler

رُبَّ حَالٍ أفْصَحُ مِنْ لِسَانٍ

İnsanların sana nasıl davranmasını istiyorsan öyle davran.

إمْرَأةٌ بِلاَ حَيَاءٍ كَطَعَامٍ بِلاَ مِلْحٍ

Akıllı kişi, diline sahip olandır.

Yalancının mumu, yatsıya kadar yanar.

Sırrın esirindir. Konuşursan, sen onun esiri olursun.

الإنْسَانُ عَبْدُ الإحْسَانِ

Hastalık teşhis edilirse, tedavi kolaylaşır.

Yüksek ses, boş karından çıkar.

التَّأجِيلُ لِصُّ الزَّمَانِ

Hayâsız kadın, tuzsuz yemek gibidir.

İhsan, dili keser. (İhsan, iyilik; dille gelecek zararları engeller)

Edep, altından daha değerlidir.

Âdemoğlu, kendisine yasaklanan şeylere karşı çok hırslıdır.

أوَّلُ الْعِلْمِ مُرٌّ وَآخِرُهُ حُلْوٌ

السُّكُوتُ لِلْعَالِمِ زِينَةٌ وَلِلْجَاهِلِ سَتْرٌ

رُبَّ بَعِيدٍ أنْفَعُ مِنْ قَرِيبٍ

Sen kötülüğü terk et ki, o da seni terk etsin.

إذَا صَاحَتِ الدَّجَاجَةُ صِيَاحَ الدِّيكِ فَلْتُذْبَحُ

Ahmağa cevap, sükûttur.

الْحُرُّ عَبْدٌ إذَا طَمَعَ وَالْعَبْدُ حُرٌّ إذَا قَنَعَ

Akıllının zannı, cahilin yakinen bilmesinden daha iyidir.

الرَّأىُ بِغَيْرِ عِلْمٍ ضَلاَلٌ وَالْعِلْمُ بِغَيْرِعَمَلٍ وَبَالٌ

إبْنُ آدَمَ حَريصٌ عَلَى ماَ مُنِعَ مِنْهُ

الأدَبُ خَيْرٌ مِنَ الذَّهَبِ

Senin hürriyetin, başkalarının hürriyeti başladığı an biter.

Gözden ırak olan, gönülden de ırak olur.

إحْبِسْ لِساَنَكَ لِئَلاَّ يَحْبِسَكَ

صَدِيقُكَ مَنْ صَدَقَكَ لاَ مَنْ صَدَّقَكَ

الصِّحَّةُ تَاجٌ عَلَى رُؤُوسِ الأصِحَّاءِ لاَ يَرَاهُ إلاَّ الْمَرْضَى

سُلْطَانٌ بِلاَ عَدْلٍ كَنَهْرٍ بِلاَ مَاءٍ

سِرُّكَ أسِيرُكَ إذَا نَطَقْتَ بِهِ فَأنْتَ أسِيرُهُ

Bilgisiz tecrübe, tecrübesiz bilgiden daha hayırlıdır.

İnsaf, dinin yarısıdır.

Dil yarası, kılıç yarasından daha ağırdır.

صُحْبَةُ الأشْرَارِ مَصِيدُ الشَّيْطَانِ

Bu cümleyi aşağıdaki şekilde de ifade edebiliriz.

ضَرْبُ اللِّسَانِ أشَدُّ مِنْ طَعْنِ السِّنَانِ

Adaletsiz sultan, susuz bir nehir gibidir.

عَامِلِ النَّاسَ كَمَا تُحِبُّ أنْ يُعَامِلُوكَ

ظَنُّ الْعَاقِلِ خَيْرٌ مِنْ يَقِينِ الْجَاهِلِ

إنَّ لِلْحِيطَانِ آذَانًا

أعْقَلُ النَّاسِ أعْذَرُهُمْ لِلنَّاسِ

Kimi uzaktakiler, yakındakilerden daha faydalıdır.

Hür kişi, tamah ettiğinde köle; köle, kanaat ettiğinde hür kişi olur.

Bir şeyi erteleme, zamandan çalmadır.

Kimi davranışlar, konuşmaktan daha anlamlıdır.

الإنْصَافُ نِصْفُ الدِّينِ

Arkadaşın, sana doğruyu söyleyendir; seni tasdik eden değil.

التَجْرِبَةُ بِدُونِ تَعَلُّمٍ خَيْرٌ مِنَ التَّعَلُّمِ بِدُونِ تَجْرِبَةٍ

Sabır, en iyi ilaçtır.

إحْذَرِ الْكَلْبَ الصَّامِتَ وَالْمَاءَ الرَّاكِدَ

Sebat, başarının yoludur.

(Çok bela okuyan/söyleyen, belaya uğrar)

إذَا كَانَ بَابُكَ قَصِيرًا فَلاَ مَقَرَّ لَكَ مِنَ الإنْحِنَاءِ

Susan (sessiz) köpekten ve durgun akan sudan sakın!

أحْلَى مِنَ الْعَسَلِ الْخَلُّ بِلاَ شَئٍ

İnsanların en akıllısı, onlardan (en güzel şekilde) özür dileyendir.

شَمْعَةُ الْكَذَّابِ لاَ تَشْتَغِلُ إلاَّ إلَى وَقْتِ الْعِشَاءِ

Sükût, razı olmanın kardeşidir. (Sükût, ikrardandır)

Zayıfların silahı, şikâyettir.

Sağlık, sağlıklı olanların başında bir taçtır. Onu ancak hastalar görür.

Bedava sirke, baldan tatlıdır.

الْبَعِيدُ عَنِ الْعَيْنِ بَعِيدٌ عَنِ الْبَالِ

(Bu ifadede, Mübteda iIe Haber arasında takdîmte’hîr vardır. Mübtedai Muahhar الْخَلُّ kelimesidir, Haber de أحْلَى kelimesidir.)

إشْتَرِ الْجَارَ قَبْلَ الدَّارِ

الصَّبْرُ أحْسَنُ دَوَاءٍ

Dilin seni hapsetmemesi için, sen onu hapset!

Kişinin davranışları, karakterini yansıtır.

Ağaç, meyvesiyle tanınır.

Yerin kulağı vardır.

صَاحِبُ الْحَاجَةِ أعْمَى

İlimsiz düşünce, sapıklık; amelsiz ilim, vebaldir.

Sükût, âlim için süs; cahil için bir örtüdür.

جَوَابُ الأحْمَقِ السُّكُوتُ

( حِيطَانِ kelimesi, حَائِط kelimesinin çoğul şeklidir; “duvar” anlamına gelir. Modomot anlamı; “Hiç şüphesiz duvarların kulakları vardır” şeklindedir. Atasözü olarak bu ifade, “yerin kulağı var” şeklindedir)

تَنْتَهِى حُرِّيَّتُكَ حِينَ تَبْدَأ حرِّيَّةُ الآخَرِينَ

السُّكُوتُ أخُو الرِّضَا

الصَّوْتُ الْعالِى مِنَ الْبَطْنِ الْخَالِى

سِلاَحُ الضُّعَفَاءِ الشِّكَايَةُ

Tavuk, horoz gibi öterse kesilir!

الْبَيْتُ الَّذِى تَدْخُلُهُ الشَّمْسُ لاَ يَدْخُلُهُ الطَّبِيبُ

Sinirlenmenin başı delilik, sonu da pişmanlıktır.

Evden önce komşu al.

Kimsenin olmadığı vadide tilki vali olur إذَا كَانَ الْوَادِى خَالِيًا يَكُونُ الثَّعْلَبُ وَالِيًا

سِيرَةُ الْمَرْءِ تُنْبِئُ عَنْ سَرِيرَتِهِ

Cahile cevap vermemek, bir cevaptır.

الإحْسَانُ يَقْطَعُ اللِّسَانَ

الثَّبَاتُ طَرِيقُ النَّجَاحِ

الْعَاقِلُ مَنْ أمْسَكَ لِسَانَهُ

İhtiyaç sahibi, kördür.

İnsan, (kendisine yapılan) iyiliğin kuludur.

أوَّلُ الْغَضَبِ جُنُونٌ وَآخِرُهُ نَدَمٌ

Güneş giren eve doktor girmez.

إذَا عُرِفَ الدَّاءُ سَهُلَ الدَّوَاءُ

Kapın alçaksa, eğilmek zorundasın.

Kötü kimselerle arkadaşlık kurmak, şeytanın tuzağıdır.

جَوَابُ السَّفِيهِ السُّكُوتُ عَنْهُ

تَرْكُ الْجَوَابِ عَلَى الْجَاهِلِ جَوَابٌ

İlmin başı acı, sonu tatlıdır.

اُتْرُكِ الشَّرَّ يَتْرُكْهُ

تُعْرَفُ الشَّجَرَةُ مِنْ ثَمَرِهَا

Bela, söylemeye bağlıdır إنَّ الْبَلاَءَ مُوَكَّلٌ بِالْمَنْطِقِ